Heç düşünə bilərsinizmi ki, kiçik bir rayonun xəstəxanası bir il ərzində təqribən 10 milyon manatlıq dəftərxana ləvəzimatı sərf etsin? Fantastikadır deyilmi?..
Son zamanlar Azərbaycanın irili-xırdalı məmurlarının xaricdə və ölkədə qurduqları bizneslərin, mülklərin siyahısı yayılır. O siyahılara baxarkən ilk növbədə adamın ağlını bi sual didir: Dövlətin büdcəsini, ölkənin sərvətlərini mənimsəyib xaricə daşıyanlara niyə “gözün üstə qaşın var var”, deyən olmur? Və bu qədər pulların mənimsənilməsi hansı qrafiklə baş verir?
Azərbaycan qanunvericiliyinə görə dövlət vəsaitlərinin xərclənməsi tender vasitəsi ilə həyata keçirilir. Ona görə də biz keçirilən tenderlərə nəzər saldıq. Elə ilk cəhdimizdə anomal və anormal tender alqı-satqıları ilə rastlaşdıq. Və açıq deyək ki, rastlaşdığımız mənzərə doğrudan şaşırdıcı idi.
Keçək faktlara. Səhiyyə Nazirliyi Ucar Rayon Mərkəzi Xəstəxanasına bərk inventar alınması üçün 13 231 281 AZN (On üç milyon iki yüz otuz bir min iki yüz səksən bir manat) ayrılıb və tenderi “Köçəkli MK” adlı “20 manatlıq” bir şirkət qazanıb.
Yenə də Ucar Rayon Mərkəzi Xəstəxanasına avadanlıq alınması üçün 11 748 198 AZN (on bir milyon yeddi yüz qırx səkkiz min yüz doxsan səkiz manat) ayrılıb və tenderi yenə “Köçəkli MK” qazanıb.
Ancaq yuxarıda göstərdiyimiz faktlar hələ anomal və anormal faktlar deyil. Əsil anomal və anormal faktı indi təqdim edirik. Heç düşünə bilərsinizmi ki, kiçik bir rayonun xəstəxanası bir il ərzində təqribən 10 milyon manatlıq dəftərxana ləvəzimatı sərf etsin? Fantastikadır deyilmi?
Biz əvvəl Ucar Rayon Mərkəzi Xəstəxanasına dəftərxana və təsərrüfat malları alınması üçün 9 747 213 AZN (doqquz milyon yedi yüzqırx yeddi min iki yüz on üç manat) ayrılmasına inana bilmədik. Məntiqə uyğun deyildi. Və ona görə də rəqəmlərin arasında nöqtə, vergül axtardıq, amma təəssüf ki, tapa bilmədik. Və nə təsadüfdüsə, bu tenderi də “Köçəkli MK” şirkəti qazanıb.
Məsələ ilə bağlı çox şaxəli nazirliklərin birinin tender komissyalarında iştirak edən bir nümayəndəsinin fikirlərini öyrəndik. Müsahibimiz 10 milyon manatlıq dəftərxana ləvəzimatının alınmasını imkansız adlandırdı və qeyd elədi ki, çalışdığı nazirliyin bütün yerli və mərkəzi qurumlarının illik dəftərxana ehtiyacı 300 min manatı aşmır.
Bir daha qeyd edirik, Ucar kimi kiçik bir rayonun Mərkəzi Xəstəxanası üçün təqribən 10 milyon manat vəsait alınması anomal haldır və bu heç bir məntiqə sığmır. Amma çox qəribədi bu xərcləmənin nə qədər məntiqsiz və anomal olduğunu “Tender komissiyası” nə görməyib, nə də hiss etməyib.
Xatırladaq ki, tenderlər ilk növbədə müvafiq qurumun nümayəndələri, Maliyyə Nazirliyinin və İqtisadiyyat Nazirliyinin nümayəndələrindən təşkil olunan “Tender komissiyası”nda müzakirə olunduqdan sonra təsdiq üçün Maliyyə Nazirliyinə yollanılır.
Maliyyə Nazirliyi tenderi təsdiq etdikdən sonra həmin xərcləmə gələn ilin büdcəsinə salınır. Tenderlərin elan olunmasından qalib elan olunma prossesinə qədər olan prosseslərə nəzarəti isə İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar Siyasəti və İstehlakçıların Hüquqlarının Müdafiəsi Dövlət Xidməti həyata keçirir.
Nəticə isə gördüyümüz kimi ortadadır. Nə Maliyyə Nazirliyi, nə İqtisadiyyat Nazirliyi, nə də Antiinhisar Siyasəti və İstehlakçıların Hüquqlarının Müdafiəsi Dövlət Xidməti Səhiyyə Nazirliyinin bu anomal xərcləməsini görməyib, ya da görə bilməyib…
Müqayisə üçün qeyd edək ki, Qazax, Mingəçevir, Gəncə kimi iri şəhər və rayonlarda dəftərxana ləvəzimatı xərclər siyahısında 50-60 min manat arasında dəyişir. Başqa rayonların səhiyyə sistemlərinə dəftərxana ləvəzimatı üçün ayrılan vəsaitlər 50 mindən artıq deyil. Amma nədənsə Ucar rayonunda bu vəsait 10 milyona qədər yüksəlib.
Başqa bir müqayisə də apara bilərik. Ölkə prezidentinin sərəncamları ilə qaçqınlar üçün inşa edilən binaların biri hardasa 12-15 milyon arasında başa gəlib. Ümumilikdə 342 min qaçqının mənzillə təmin olunması üçün yaşayış kompleksərinin inşasına prezident Neft Fondundan 200 milyon vəsait ayırıb.
Jurnalistlər üçün tikilən 156 mənzilli birinci binaya 22 396 316 AZN (iyirmi iki milyon üç yüz doxsan altı min üç yüz on altı manat xərclənib. Jurnalistlər üçün inşa edilən üç bloklu 255 mənzillik binanın inşasına isə 34 mln manat sərf edilib. İndi düşünün və fərqi görün…
Kiçik bir rayonun xəstəxanasının bərk inventarla təmin edilməsi üçün 13 milyondan artıq, (halbuki bu vəsaitə 12-13 mərtəbəli bir bina tikmək olar), avadanlığın satın alınması üçün təqribən 12 milyon manat və dəftərxana ləvəzimatı almaq üçün isə təqribən 10 milyon manat sərf olunur. Etiraf etməliyik ki, 30 milyondan artıq olan bu vəsaitə illərdir dözülməz şəraitdə yaşayan qaçqınlar üçün 3 bina tikmək mümkün idi.
Amma o vəsaitlərin hara yoxa çıxdığını bu gün heç kim bilmir və qeyd edək ki, bizim təqdim etdiyimiz faktlar tender maxinasiyaları arasında dəryada damla misalıdır.
Bir məsələni də vurğulamaq istərdik. Yuxarıda qeyd etdik ki, bu anomal milyonluq tenderlərin üçünü də “Köçəkli MK” adlı 20 manatlıq ilkin sərmayəyə sahib olan bir şirkət qazanıb.
Araşdırmalarımız nəticəsindı məlum oldu ki, “Köçəkli MK” adlı şirkət Masallı rayonunun Köçəkli kəndininin sakini Bağırov Əli Hafiz oğlunun adına qeydiyyatdadır. Həmin şəxsin milyonlarla vəsaitin yyuyulmasından nə qədər xəbərdar olub olmamsını isə araşdırıq və bu barədə ayrıca videoreportajımızı təqdim edəcəyik.
Sual olunur, tender prosseslərinin əvvəlindən axırına qıdır nəzarətçi funksiyasını həyata keçirən İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar Siyasəti və İstehlakçıların Hüquqlarının Müdafiəsi Dövlət Xidməti hara baxıb?
Niyə açıq qanunsuzluğa göz yumub? Bunun bir açıqlaması varmı?
Ya da Maliyyə Nazirliyi?.. Bu qədər anomal və anormal xərcləmələri necə təsdiq edib? Axı burda talançılıq və böyük korrupsiya özü-özünə aydındır. Yəni adamın gözünə girir…
Onu da qeyd edək ki, Ucar rayon Mərkəzi Xəstəxanasının anomal tenderləri söylədiklərimizlə bitmir. Misal üçün digər maşın və avadanlıqların alınması üçün bu rayon xəstəxanasına daha əvvəl də 9 401 709 AZN (doqquz milyon dörd yüz bir min yeddi yüz doqquz manat) vəsait ayrılıb. Tenderin qalibi yenə “Köçəkli MK”-dır.
Yenə bərk inventar və avadanlıq alınması üçün müvafiq olaraq 104 940 AZN (yüz dörd min doqquz yüz qırx manat) və 100 930 AZN (yüz min doqquz yüz otuz manat) vəsait ayrılıb. Və yenə də dəftərxana ləvəzimatı üçün Ucar rayonun 78 949.98 manat vəsit sərf etdiyini görürük.
Bir qədər sonra isə yenidən Ucar rayon Mərkəzi Xəstəxanasının dəftərxana ləvəzimatı üçün 101 369 AZN (yüz bir min üç yüz altmış doqquz manat) sərf etdiyinin şahidi oluruq.
Nə gözəl Ucarmış bə… Belə görünür ki, Səhiyyə Nazirliyi bu rayondan pul yuma maşını kimi istifadə edib…
Bizim üçün maraqlı olan odur ki, bütün bunlardan sonra əlaqədar qurumlar, Antiinhisar Siyasəti və İstehlakçıların Hüquqlarının Müdafiəsi Dövlət Xidməti və Maliyyə Nazirliyi, o cümlədən Səhiyyə Nazirliyi xüsusən bu anormal xərcləmələrlə bağlı çıxıb hər hansı açıqlama verəcəklərmi? Bizcə verməyəcəklər. Amma versələr biz onların mövqelərini işıqlandırmağa hazırıq.
Növbəti araşdırmalarımızı da da anomal və anormal tenderlərlə həsr edəcəyik. Bizi izləməkdə davam edin.
pia.az
